Naar aanleiding van het grote coronadebat afgelopen zaterdag maakt het VAN een balans op die er over het algemeen op neerkomt dat de apothekers door de overheid vergeten lijken tijdens deze crisis. Ze kregen ook enkele opdoffers te verwerken met als triest dieptepunt de verkoop van de mondmaskers door grootwarenhuizen. Vandaar enkele suggesties om de apothekersrol op lange termijn te versterken.

Het VAN brengt eerst nog enkele opdoffers in herinnering:

-        Om de druk op de huisartsen te verlichten, stelden de apothekersverenigingen voor om chronische medicatie – tijdelijk en uitzonderlijk - zonder voorschrift af te leveren. Patiënten die enkel voor herhaalvoorschriften van hun chronische medicatie naar de huisarts gingen, konden zo door hun apotheker worden verder geholpen. De apotheker brengt de arts op de hoogte, en registreert de afleveringen in het dossier van de patiënt. Dit voorstel werd jammer genoeg niet gedragen door de beleidsmakers waardoor apothekers aflevering moeten weigeren of op eigen risico (financieel en reglementair) moeten instaan voor toegang tot geneesmiddelen.

-        Daarnaast kregen de ziekenhuizen de toelating om chronische hospitaalmedicatie aan huis te laten leveren bij ambulante patiënten door koerierdiensten. De lokale (huis)apotheker van de patiënt wordt in dit verhaal niet betrokken. Nochtans is hij het die wellicht het aanspreekpunt is bij vragen, zeker tijdens de sluitingsuren van het ziekenhuis.

-        Apothekers kregen de hachelijke opdracht om de schaarste van persoonlijke beschermingsmiddelen te beheersen, met name alcoholische ontsmettingsmiddelen en mondmaskers, en werden zonder waarschuwing weer van die verantwoordelijkheid ontlast met alle werkdruk, chaos en psychologische druk van dien.

- Ook bij het versoepelen van de isolatiemaatregelen willen de apotheken hun verantwoordelijkheid opnemen bij de verdeling van de mondmaskers: de apothekersverenigingen APB en OPHACO gingen in op de vraag van de overheid voor een efficiënte en kwaliteitsvolle verdeling. Dit samen met het advies van de apotheker en een registratie in het farmaceutisch dossier.

"Dit plan werd echter, na lobbywerk van handelsfederatie Comeos, samen met het ministeriele besluit van tafel geveegd door de politici, en de supermarkten kregen de toelating om mondmaskers te verkopen. Weliswaar zonder professioneel advies, zonder registratie en zonder garantie op kwaliteit", aldus het VAN.

Suggesties: een visie op langere termijn

De ervaringen uit deze Coronacrisis kunnen we meenemen om de rol van de apotheker verder te ontwikkelen en te versterken:

• Inschakelen van apothekers -en bij uitbreiding de hele eerste lijn- bij de contact tracing in het kader van COVID-19. Om deze tracing te doen slagen, is het belangrijk dat burgers goed geïnformeerd worden. De lokale apotheker en andere zorgverleners uit de eerste lijn zijn hiervoor goed geplaatst.
• Erkenning van de apotheker als actor binnen de eerstelijnszorg en de interdisciplinaire samenwerking.
• Inschakelen van de apotheker in vaccinatiecampagnes. Het aankomende vaccin tegen COVID-19 en de campagne voor seizoensvaccinatie dit najaar zijn hierbij een opportuniteit.
• Uitbreiding van de zorgfunctie van de apotheker, met een aangepaste financiering. Werk maken van het verlengen van chronische behandelingen en het geprotocolleerd afleveren door de apotheker.
• Inzetten op de rol van de huisapotheker bij de opname in en ontslag uit het ziekenhuis.  De huisapotheker is als toegankelijke zorgverlener verantwoordelijk voor het medicatieschema, in overleg met de andere zorgverstrekkers van de patiënt.