In Nederland buigt een rechter zich over het 'geheime' karakter van ziekenhuistarieven. Hoe staat het bij ons?

"Er zijn sterke aanwijzingen dat de prijsverschillen tussen ziekenhuizen extreem groot zijn. Enige probleem is dat de tarieven niet openbaar zijn", heet het bij onze noorderburen. Vreemd genoeg zijn ziekenhuizen er wel verplicht om hun prijzen te openbaren aan buitenlandse toeristen en andere onverzekerden. "Dat zijn de zogeheten passantentarieven", aldus NRC Handelsblad. Je zou dus kunnen gewagen van twee maten en twee gewichten. 

Bij ons is de transparantiewet sinds 1 juli  van kracht. De transparantiewet verplicht de arts om zijn patiënt niet alleen meer een getuigschrift voor verstrekte hulp af te leveren, maar ook een betaalbewijs. Nog even alle praktische zaken op een rijtje:

De wet werd nog uitgedokterd tijdens het bewind van Onkelinx, op aangeven van de ziekenfondsen. Om de 'transparantie voor de patiënt' te verhogen, moeten artsen patiënten een bewijsstuk geven van de verrichte prestaties. Dat stuitte op syndicaal verzet, onder meer wegens de verhoging van de administratieve belasting. U moet volgens de wet een bewijsstuk leveren van:

• verrichte terugbetaalbare prestaties 
• niet-terugbetaalbare prestaties die tegelijk worden verricht

Dat is dus ook verplicht als de prestaties niet vallen onder terugbetalling van de verplichte verzekering of als de zorgverlener het getuigschrift vervangt door een elektronische gegevensoverdracht aan het ziekenfonds van de patiënt. Op het bewijsstuk moet het totaalbedrag zijn aangegeven dat aan de patiënt wordt aangerekend.

Met of zonder getuigschrift

Wordt een getuigschrift uitgereikt, dan bevat dat het totaalbedrag dat werd aangerekend plus eventuele supplementen. Elke niet-vergoedbare prestatie moet worden omschreven en vergezeld gaan van het bedrag dat de arts ervoor vraagt.

Wordt geen getuigschrift uitgereikt voor verstrekte hulp, dan bevat het bewijsstuk:

• het door de patiënt betaalde bedrag, inclusief supplement(en) en desgevallend datgene wat het ziekenfonds moet betalen;
• het bedrag voor elke niet-vergoedbare prestatie.

Als de patiënt erom vraagt, moet ook de prijs (bewijsstuk) voor prestaties en medische hulpmiddelen en het aankoopbedrag daarvan (bij terugbetaalbaarheid) expliciet vermeld worden. 

Het Verzekeringscomité kan voor elke categorie zorgverleners nog bijkomende voorwaarden opleggen voor het bewijsstuk, na concertatie met de bevoegde overeenkomstencommissie. Deze verplichting om een bewijsstuk uit te reiken vervalt als een factuur wordt opgemaakt, die weliswaar ook aan de nodige regels moet voldoen.

Operatie versus kauwgom

Dat de ziekenfondsen aan de basis liggen van deze wet, lijdt dus geen twijfel. Ze kaarten geregeld aan dat de prijsverschillen van sommige 'objectiveerbare' ingrepen te hoog zijn tussen ziekenhuizen onderling. Ziekenhuizen moeten hun tarieven sinds kort ook verplicht publiek maken, maar de interpretatie van deze verplichting verschilt sterk van ziekenhuis tot ziekenhuis. En zelfs dan blijft het voor een patiënt een moeilijke oefening om een totaalplaatje te krijgen van een ziekenhuisopname. Maar geneeskunde is dan ook geen exacte wetenschap en de prijs van een operatie kun je niet vergelijken met die van een pakje kauwgom.

Een van de ziekenhuizen die vooroplopen in een transparante prijzenpolitiek, is Jessa. Wie naar de vernieuwde site van het ziekenhuis surft (zie ook De Specialist 13-15), krijgt info over ‘opname’ en ‘raadplegingen’ en meteen ook gedetailleerde info over de kostprijs van zijn verblijf. Een raming weliswaar, afhankelijk van het patiëntenstatuut. Precieze prijzen zijn moeilijk te geven en ook gevaarlijk wegens juridische risico's. Het is altijd mogelijk dat deze ramingen een eind afwijken van de uiteindelijke factuur. Op de vernieuwde site wordt de patiënt ook via filmpjes geïnformeerd.

P.S.